Halka (wersja z 1848 roku)
STRESZCZENIE
AKT I
W ogrodzie Cześnika po uroczystości zaręczyn jego córki Zofii i młodego Janusza szlachta wiwatuje i wznosi toasty na ich cześć. Małżeństwo Zofii i Janusza spaja dwa szlacheckie rody, Pomian i Odrowąż. Cześnik błogosławi młodej parze, ale przerywa mu dobiegający z daleka głos Halki. Biedna góralka poszukuje swojego Jaśka (Janusza), który ją uwiódł i rozkochał w sobie. Cześnik i Janusz, dbając o spokojność Zofii, tuszują incydent. Janusz decyduje się uspokoić Halkę. Dziewczyna marzy o spotkaniu z Januszem, tenże nadchodzi i zwodząc biedną dziewczynę, obiecuje jej wspólne życie i szczęście. Odsyła ją jednak poza miasto, gdzie obiecuje spotkać ją ponownie. Jontek stara się uświadomić Halce, że jest oszukiwana. Halka nie wierzy w słowa Jontka. Próbuje się wedrzeć na uroczystość po zaręczynach, dziewczyna marzy, że Janusz jest ojcem jej dziecka. Szlachta i Marszałek są świadkami szaleństwa bohaterki, każą ją oddalić z miejsca zaręczyn. W końcu także Janusz każe ją wyrzucić. Jontek wraz z Halką uchodzą w przygnębiającym poczuciu porażki i cierpienia.
AKT II
Nadszedł czas zaślubin Zofii i Janusza. W górskiej wiosce podczas niedzielnego popołudnia słychać dzwon obwieszczający koniec nieszporów. Lud wychodzi z kaplicy po nabożeństwie i śpiewem komentuje swoją dolę. Nagle zauważają nadchodzącego Jontka z odmienioną Halką. Ten opowiada, co zaszło w ogrodzie u Cześnika. Jego opowieść wywołuje oburzenie. Młoda para z Marszałkiem i Cześnikiem na czele zjawiają się na ślub. Mieszkańcy posłusznie witają Zofię, Cześnika i Janusza rozgłośnym śpiewem. Janusz spostrzega wtargnięcie Halki i skonsternowany przyspiesza wejście do kaplicy. Słychać śpiewy kościelnych pieśni z organami. Jontek przekonuje Halkę, żeby spojrzała na młodą parę przed ołtarzem. Halce wali się świat. Roi opowieść o umierającym dziecku i postanawia zemścić się na Januszu, ale wie, że nie potrafiłaby zabić w imię utraconej miłości. Przebaczając Januszowi, błogosławi młodą parę i postanawia odebrać sobie życie.
(Streszczenie libretta autorstwa Bartosza Buławy i Macieja Prochaski)